Ważne zmiany prawa pracy – od dzisiaj

Nowelizacja Kodeksu Pracy weszła w życie w środę. Nastąpią zmiany w urlopach rodzicielskich, elastyczna organizacja pracy będzie zaś szerzej stosowana.

W nowelizacji ustawy wdrożone zostaną dwie unijne dyrektywy, które odwołują się do work – life ballance. Są to: dyrektywa rodzicielska i dyrektywa w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy na terenie Unii Europejskiej. Zmiany te mają na celu ułatwienie rodzicom godzenia życia zawodowego z rodzinnym, jak podkreśliła szefowa MRiPS w wypowiedzi dla PAP.

– Wdrożona do polskiego porządku prawnego tzw. dyrektywa rodzicielska przewiduje indywidualne prawa związane z urlopem ojcowskim, rodzicielskim i opiekuńczym, a także elastyczną organizację pracy dla pracowników będących rodzicami oraz opiekunami. Przepisy zachęcają do równego dzielenia się obowiązkami opiekuńczymi pomiędzy kobietami i mężczyznami – dodaje szefowa MRiPS w wypowiedzi dla PAP.

Poinformowała, że jedna z wprowadzonych zmian to podwyższenie łącznego wymiaru urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców do 41 tygodni  – to w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie. W przypadku porodu mnogiego urlop zostanie podwyższony do 43 tygodni.

– W ramach tego urlopu każdy z rodziców będzie miał do dyspozycji do 9 tygodni nieprzenoszalnej części urlopu – powiedziała szefowa MRiPS.

Urlop opiekuńczy bezpłatny

Szefowa MRiPS podkreśliła również, że nowość w przepisach stanowi możliwość skorzystania z bezpłatnego urlopu opiekuńczego.

– Taki urlop przysługuje w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym i będzie można go wykorzystać w celu zapewnienia opieki najbliższym członkom rodziny, którzy wymagają wsparcia z poważnych względów medycznych – dodała.

W przepisach jest także informacja o 70 – procentowym zasiłku macierzyńskim za cały okres urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców. Aktualnie ten zasiłek wypłacany jest w wysokości 100 proc. podstawy zasiłku za pierwsze 6 tygodniu urlopu, a za jego pozostałą część – w wysokości 60 proc.

Jeśli chodzi o drugą unijną dyrektywę, którą wdrożono do polskiego systemy prawnego, jest nią dyrektywa w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w UE.

– Jej celem jest poprawa warunków pracy poprzez zapewnienie bardziej przejrzystego i przewidywalnego zatrudnienia. Jedną z najważniejszych zmian jest rozszerzenie zakresu informacji o warunkach zatrudnienia pracownika o dodatkowe elementy takie jak np. informacja o szkoleniach zapewnianych przez pracodawcę, czy o długości płatnego urlopu przysługującego pracownikowi – zauważyła szefowa MRiPS.

„Z powodu siły wyższej”

Nowelizacja wprowadza również możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy „z powodu działania siły wyższej”. Wykorzystać go można w pilnych sprawach rodzinnych w wymiarze dwóch dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym, zachowując prawo do połowy wynagrodzenia.

W pracy pojawią się również dwie nowe przerwy. Pracownik będzie miał prawo skorzystać z drugiej przerwy, która trwa  co najmniej 15 minut, jeśli jego dobowy wymiar pracy jest dłuższy niż 9 godzin. Będzie mógł skorzystać również z trzeciej, co najmniej 15 – minutowej przerwy, w przypadku, gdy ma ponad 16 – godzinny wymiar pracy.

Dzięki nowelizacji możliwe będzie szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy – również zdalnej, a także stosowanie elastycznych rozkładów czasu pracy (ruchomy, indywidualny czas pracy, weekendowy system czasu pracy, system skróconego tygodnia pracy i przerywany czas pracy) oraz pracę w niepełnym wymiarze czasu.

Zgodnie z powyższymi zmianami pracownik, który wykonywał pracę co najmniej 6 miesięcy, raz do roku będzie miał prawo wystąpić o zmianę rodzaju umowy na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.

W ramach nowelizacji rozszerzony został zakres informacji o warunkach zatrudnienia pracownika – w tym takich, którzy są wysyłani do pracy do państw UE lub trzecich lub są delegowani – o m. in. informację 0 długości płatnego urlopu czy prawie do szkoleń. Zaczną funkcjonować zakazy zabraniania pracownikom jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą czy jego niekorzystnego traktowania z tego powodu.

Pracownik będzie miał też prawo do wykonania nieodpłatnego i wliczanego w czas pracy szkolenia, które jest niezbędne przy określonym rodzaju pracy lub określonym stanowisku, jeśli prawo do takiego szkolenia wynika z postanowień układu zbiorowego pracy, innego zbiorowego postanowienia, regulaminu albo przepisów prawa pracy.