Premiera – organy NFM na płycie! – recenzja „Marcel Dupré in memoriam”

Marcel Dupré in memoriam to najnowsze wydawnictwo płytowe Narodowego Forum Muzyki (premiera 27 stycznia 2023) i jednocześnie pierwsze, na którym utrwalone zostaje brzmienie wspaniałych organów zbudowanych w sali koncertowej NFM. Przypomnijmy – ich inauguracja odbyła się 24 października 2020 roku a wzniesione zostały przez firmę Klais Orgelbau z Bonn.

Organista, a także kurator instrumentu w NFM, Tomasz Głuchowski wybrał do nagrania dzieła Marcela Dupré (1886–1971), składając hołd tej niezwykłej postaci. Dupré to spadkobierca świetnych tradycji XIX-wiecznej francuskiej szkoły organowej uosabianej przede wszystkim przez dzieła Césara Francka czy Charlesa-Marie Widora. Był łącznikiem pomiędzy tradycją XIX-wiecznej sztuki muzycznej a XX-wiecznym spojrzeniem na organy i jego możliwości.

Nadzwyczajny talent Dupré objawił się już w wieku dziecięcym, a jako 12-latek zostaje przyjęty do konserwatorium paryskiego, które kończy z pierwszą nagroda w dziedzinie organów, fortepianu i…fugi. Cale swoje twórcze życie – jako pedagog, organista i kompozytor – poświecił Dupré organom. Dał się poznać jako genialny wirtuoz gry i improwizator. Do kościoła Saint-Sulpice w Paryżu, gdzie był tytularnym organistą po Widorze (swoim mistrzu), przychodziły co niedzielę tłumy, by posłuchać jego improwizacji. Przez całe życie występował z recitalami, także i w Stanach Zjednoczonych, gdzie był serdecznie oklaskiwany, i zamknął swoją karierę imponującą liczbą 2178 występów solowych!

Jako profesor konserwatorium paryskiego uczył nieprzerwanie 30 lat mając okazję wykształcić kilka pokoleń obiecujących i genialnych organistów, a wśród nich m.in. Jehana Alaine’a i Oliviera Messiane’a. Był nie tylko mistrzem nad mistrzami. Był także poetą, który z głębi serca wypowiedział takie oto słowa: Kocham pełne barw harmonie. Podziwiam i uwielbiam je. Dla mnie muzyka powinna być pieszczotą dla uszu.

Dorobek organowy Marcela Dupré pozwala podziwiać jego niesłychany kunszt kompozytorski i ogromne wyczulenie na barwę. Na płycie odnajdziemy kilka bardzo reprezentatywnych dla niego dzieł, które prowadzą wprost do tego świata francuskiej XX-wiecznej muzyki organowej. Z dzieła Vêpres du commun des fêtes de la Sainte Vierge op. 18 Tomasz Głuchowski prezentuje cztery fragmenty Ave maris stella. Jest też Symphonie-Passion op. 23, która nawiązuje swym programem do życia Chrystusa, a każda z jej czterech części oparta jest na wybranej melodii chorałowej: Iesu redemptor omnium, Adeste fideles, Stabat mater dolorosa, Adoro te devote. To arcyciekawe dzieło mieni się odcieniami głosów organowych.

Zestaw wczesnych kompozycji Dupré dopełnia Lamento op. 24 oraz Cortège et Litanie op. 19 nr 2 – jeden z najbardziej popularnych utworów organowych XX stulecia. Dwuczęściowa kompozycja rozpoczyna się pełnym smutku hymnem utrzymanym w typowej dla czterogłosowego chóru harmonii. z kolei Litania nawiązuje do monotonni powtarzających się modlitw, „wypowiadanych” w zawieszeniu i ponad czasem. Płytę zamyka skomponowane w 1967 roku Entrée, Canzona et Sortie op. 62 wspaniale podsumowujące tę różnorodną opowieść o jednym z najwybitniejszych twórców dzieł organowych minionego stulecia.

Tomasz Głuchowski zapewnia swym wykonaniem, pełnym głębokiego zrozumienia idiomu muzyki francuskiej i twórczości Marcela Dupré, również wspaniałą możliwość poznania zasobów głosowo-brzmieniowych potężnych organów w Narodowym Forum Muzyki. Przemyślana koncepcja płyty prowadzi słuchacza przez świat różnorodnych faktur, kombinacji głosowych, współbrzmień, bogatej palety dynamicznej i przejrzystej narracji. Wartością tej płyty jest również booklet pióra artysty, w którym ze znawstwem prezentuje sylwetkę twórczą francuskiego organisty poprzez wybrane na płytę kompozycje.

Marcel Dupré in memoriam jest pięknym darem dla wszystkich melomanów!

 Izabella Starzec

Marcel Dupré in memoriam

Nagrano w Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki w dniach 16–17 maja 2021 roku.

Premiera płyty: 27.01.2023

Wydawca: Narodowe Forum Muzyki, CD Accord

Wykonawca: Tomasz Głuchowski – organy Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Aleksandra Nagórko, Antoni Grzymała

Asystent rejestrant: Amanda Zok

Przygotowanie organów: Andrzej Lech Kriese, Orgelbau Kriese