Poznaliśmy Wrocławianki Roku 2023 – no dobrze, ale po co?

Pytanie jest przewrotne. Jednak pojawiają się tu i ówdzie wątpliwości – po co nam taki plebiscyt? To proste – tu liczy się siła przykładu. Kobiety inspirujące, działające społecznie, twórczo, proekologicznie, zachęcające inne i innych do aktywności, mające w sobie wiele energii i pomysłów – są realną siłą, która zmienia nasze osiedle, Wrocław, Polskę, rzeczywistość. Niejednokrotnie podkreślano to w czasie wydarzenia, przywołując jako przykłady nie tylko lokalne działania kobiet, ale także to, co wydarzyło się w czasie ostatnich wyborów parlamentarnych. Zdecydowanie 15 października 2023 roku panie pokazały swoją siłę. Gdy wcześniej krzyczały na ulicach, że „ten rząd obalą kobiety”, to nie było – jak widać jedynie dobrze się rymujące hasło – tylko poważna i – dotrzymana – obietnica. Mam nadzieję, że polityczki i politycy wezmą to równie poważnie pod uwagę.

Poza tym – pora wyjść z cienia, gdzie skromnie a cicho czynimy, co należy. Możemy być dumne z tego, co robimy i jak to robimy. My: społeczniczki, aktywistki, naukowczynie, matki, biznesmenki, polityczki, siostry, radne, twórczynie, córki, przyjaciółki, koleżanki, sąsiadki… Każda z nas robi z pewnością robi coś pożytecznego i dobrego. A potem z tego małego czegoś może wyrosnąć spory ruch sąsiedzki, społeczny, który będzie miał ogromny wpływ na jakość życia wokół nas. I często nie wiemy o sobie nawzajem. Nagroda Wrocławianka Roku może nas połączyć, jak to się dziś mówi „modnie” – sieciować. A gdy jest nas więcej, mamy większą siłę przebicia przysłowiowego szklanego sufitu. A szklany sufit trzyma się nadal – niestety – całkiem dobrze.

Cieszy więc, że z roku na rok pojawia się we Wrocławiu coraz więcej kandydatek do tytułu Wrocławianki Roku. W 2023 przyszło takich zgłoszeń przeszło 50. Wśród nich Kapituła wybrała siedem kobiet oraz w kategorii specjalnej: Biuro Łącznikowe Wolnego Państwa Saksonia we Wrocławiu.

Wszystkie nagrodzone podkreślały moc wspólnoty i siostrzeństwa, siłę współdziałania i dziękowały nie tylko bliskim, ale także współpracowniczkom i współpracownikom. Agnieszka Maniewska, nagrodzona w kategorii działalność proekologiczna, mówiła, że może być obecna na Gali, bo wolontariuszki i wolontariusze z Foodsharing Wrocław ratują właśnie jedzenie i rozwożą je do Jadłodzielni. Kornelia Mulak – nagrodzona w kategorii small biznes – wspominała swoje firmowe współpracowniczki i energię płynącą ze wspólnej pracy. Szczególnie wzruszające było wystąpienie Joanny Kuciel-Frydryszak, która swoją nagrodę – w kategorii działalność artystyczna – zadedykowała tym kobietom, które podobnie jak bohaterki jej książki „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” przeżywają trudności zawodowe, prywatne, borykają się z niezrozumieniem, wykluczeniem i przemocą.

Ważne były wyróżnienia i słowa, które padły ze sceny, niejednokrotnie oblane łzami wzruszenia. Najważniejsze były jednak słowa widzek poza salą koncertową. – Ja też znam kobiety, które na moim osiedlu robią coś ważnego! W takim razie powinnyśmy je zgłosić do plebiscytu w przyszłym roku! Tak, trzeba to koniecznie zrobić!

Takie postanowienia to rzecz bardzo cenna. Po pierwsze – możemy zauważyć działające wokół nas osoby, docenić ich pracę, zaangażowanie, pomysłowość, nieustępliwość, odwagę, chęć zmieniania świata na lepszy, a po drugie – możemy mieć wpływ na to, aby taką osobę dostrzeżono, doceniono, postawiono w świetle. Ile z nas potem powie: dobrze, to ja też spróbuję! Skoro ona mogła, ja też mogę. Cóż – im więcej, tym lepiej!

Olga Szelc

Laureatki i ich osiągnięcia. Poznajmy je bliżej

 

Wyróżniona tytułem Wrocławianka Roku 2023 za działalność równościową

Anna Przybysz-Smarzyński

Anna Przybysz-Smarzyński – myślisz aktywność, równość i fotografia. To aktywistka i osoba członkowska zarządu Stowarzyszenia Kultura Równości. Wspiera społeczność osób LGBT + i queer. W 2023 roku poprowadziła jubileuszowy 15. Wrocławski Marsz Równości, który współorganizuje od 2009 roku. Anna od pierwszego Marszu dokumentuje go fotograficznie.

W Stowarzyszeniu Kultura Równości prowadzi warsztaty asertywności i sztuki samoobrony WenDO oraz warsztat Odwagi! – dający wspierające narzędzia osobom LGBT +. Koordynuje projekt „Przełamując tabu” skierowany do osób z niepełnosprawnościami oraz opiekuje się grupą „Transparent” dedykowaną osobom transpłciowym i ich bliskim.

W 2022 roku Anna Przybysz-Smarzyński zaangażowała się w pomoc osobom uchodźczym LGBT + z Ukrainy. Szkoli kadrę pracowniczą ośrodków recepcyjnych dla osób z doświadczeniem uchodźctwa, pozyskuje granty i środki finansowe na rzecz działań pomocowych dla osób LGBT +.

Wychowuje samodzielnie Oskara – syna z niepełnosprawnością. Mówi o sobie, że jest „matkoojcem”, a jej rodzicielskie wyzwania stały się inspiracją dla artystki Iwony Ogrodzkiej.

Działania Anny Przybysz-Smarzyński na rzecz uchodźców z Ukrainy zostały uhonorowane przez Prezydenta Wrocławia Jacka Sutryka. Krok po kroku, dzień po dniu Anna Przybysz-Smarzyński zmienia świat na lepszy – dla nas wszystkich.

 

Wyróżniona tytułem Wrocławianka Roku 2023 za działalność społeczną i edukacyjną

Profesor Anna Hajdusianek

Profesor Anna Hajdusianek z pasją popularyzuje nauki ścisłe wśród dzieci i młodzieży już od ponad 30 lat. Naukowczyni związana jest zawodowo z Politechniką Wrocławską, pracuje w Katedrze Fizyki Teoretycznej. W 2008 roku stworzyła Akademię Młodych Odkrywców. Jest to całoroczny cykl zajęć dla dzieci z Wrocławia i Dolnego Śląska. Młodzi odkrywcy poznają piękno nauki w przyjaznym i inspirującym otoczeniu. W czasie zajęć przeprowadzone są doświadczenia naukowe, w niektórych z nich mogą uczestniczyć także dzieci.

Działając przeciw wykluczeniom edukacyjnym, profesor Anna Hajdusianek zbudowała mobilne laboratorium, w którym przeprowadza zajęcia z eksperymentami fizycznymi we wrocławskich i dolnośląskich szkołach. Uczestniczy w Dolnośląskim Festiwalu Nauki. W tym roku prowadziła „Kącik z eksperymentem małego naukowca i przyszłego inżyniera” w Miasteczku Naukowym oraz warsztaty w szkołach. Brała też udział w projekcie „Human in the Air” Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego (warsztaty szkolno-przedszkolne „Balonik, skrzydło i śmigło, czyli jak wykorzystać ciekawe własności powietrza”).

Dzięki jej współpracy z Centrum Nauki Kopernik kilka wrocławskich i dolnośląskich szkół otrzymało sprzęt badawczy, a nauczyciele przeprowadzili projekt edukacyjny „Co wisi w powietrzu? Badamy zanieczyszczenia pyłowe”. Jest laureatką konkursu „Popularyzator Nauki” serwisu PAP Nauka w Polsce i Ministerstwa Edukacji i Nauki, otrzymała Medal im. Krzysztofa Ernsta za popularyzację fizyki przyznany przez Polskie Towarzystwo Fizyczne oraz Nagrodę Ministra Edukacji i Nauki za osiągnięcia dydaktyczne.

 

Wyróżniona tytułem Wrocławianka Roku 2023 za działalność proekologiczną

Agnieszka Maniewska

Agnieszka Maniewska – to dzięki niej wiemy, jak nie marnować jedzenia i jak mądrze się dzielić. Jest koordynatorką i aktywistką działającą w oddolnej inicjatywie Foodsharing Wrocław. Stworzyła wielką społeczną sieć zajmującą się ratowaniem jedzenia i umieszczeniem go w Jadłodzielniach. Takich miejsc dzięki niej oraz jej współpracownikom / współpracowniczkom mamy we Wrocławiu już kilkanaście.

Agnieszka Maniewska działa również edukacyjnie na warsztatach dla najmłodszych, na których uczy w przystępny sposób, jak wykorzystać produkty spożywcze i dlaczego warto wiedzieć, skąd bierze się jedzenie i jak go nie marnować. Jest zwolenniczką użytkowania rzeczy w drugim obiegu. W październiku 2022 roku stworzyła wraz z koleżanką „Dzielnik Wrocławski”. Dzięki mobilności gościł w 12 różnych lokalizacjach, takich jak Centra Aktywności Lokalnej, Rady Osiedli, Kluby Osiedlowe.

Agnieszka angażuje się w projekty lokalne w ramach Mikrograntów, Dolnośląskich Małych Grantów czy Małych Inicjatyw – a są to działania proekologiczne, edukacyjne i integracyjne.

Jej pasją są też samorozwój i kształcenie się, toteż w 2023 roku, jako jedna z 14 osób w Polsce, uczestniczyła w szkoleniu Polskiej Akcji Humanitarnej „Działaj globalnie na rzecz lokalnej solidarności”. Angażuje się stale w projekty i szkolenia, która pomagają jej stale poszerzać wiedzę.

Dzięki społecznej pracy Agnieszki Maniewskiej mieszkańcy Wrocławia mogą poszerzać wiedzę ekologiczną, zmieniać nawyki, nawiązywać międzypokoleniowe relacje.

 

Wyróżniona tytułem Wrocławianka Roku 2023 za działalność naukowo-badawczą

Profesor Katarzyna Matczyszyn

Katarzyna Matczyszyn dzięki pracy naukowej rozsławia Wrocław w Europie i na całym świecie. W październiku 2023 roku otrzymała prestiżową nagrodę naukową Francuskiego Towarzystwa Chemicznego za badania oddziaływań światła z materiałami o zastosowaniach biologicznych i chemicznych. W tym samym roku została zaproszona do stałej współpracy z International Institute

for Sustainability with Knotted Chiral Meta Matter (SKCM2) w University of Hiroshima w Japonii. Katarzyna Matczyszyn jest też profesorem wizytującym w Consiglio Nazionale delle Ricerche – Institute of Applied Science and Intelligent Systems in Pozzuoli we Włoszech.

Koordynuje z powodzeniem pierwszy wrocławski międzyuczelniany projekt Erasmus Mundus Master of Excellence z ENS de Cachan we Francji i Universidad de Compultense w Madrycie w Hiszpanii, który kształci studentów spoza Unii Europejskiej na poziomie magisterskim. Do tego cyklu udało się włączyć polskich studentów wraz z wynegocjowaniem dla nich dopłat do stypendiów. Program ten był realizowany przez 13 kolejnych lat akademickich, dając szansę rozwoju naukowego wielu młodym, zdolnym ludziom.

Jest doskonałym nauczycielem akademickim, była wielokrotnie wyróżniana za osiągnięcia w zakresie kształcenia studentów przez partnerów z biznesu i własną uczelnię – w roku 2020 otrzymała z rąk rektora Politechniki Wrocławskiej laur Docendo Dicimus. Panią profesor nagradzają również sami studenci, którzy cenią i szanują jej podejście do nauczania. Od 15 lat jest opiekunem naukowym studenckiego i doktoranckiego koła naukowego PhoBiA, które organizuje co roku międzynarodową konferencję naukową w zakresie fotoniki i materiałów zaawansowanych.

 

Wyróżniona tytułem Wrocławianka Roku 2023 za działalność small biznes

Kornelia Mulak

Sportowa pasja i umiejętność budowania społecznej wspólnoty – to cechy wyróżniające Kornelię Mulak, twórczynię Pilango Pilates Studio. To nowoczesna przedsiębiorczyni, której

zależy na dobrostanie odbiorców, a charakteryzuje ją profesjonalizm i wyczucie potrzeb społeczności, w której działa.

Kornelia Mulak założyła studio pilatesu klasycznego na Kępie Mieszczańskiej w listopadzie 2022 roku. Szybko uczyniła z niego miejsce spotkań, wychodząc naprzeciwko potrzebom lokalnej społeczności. System ćwiczeń, który Kornelia Mulak oferuje w swoim studio, stosują sportowcy, tancerze, ale i osoby pracujące wiele godzin przy biurkach, ze schorzeniami kręgosłupa, seniorzy.

Kornelia Mulak działaniem na Kępie Mieszczańskiej wypełniła niszę: sportową i społeczną. Prowadzone w studio w atmosferze życzliwości, wsparcia i empatii zajęcia stały się formą spotkań towarzyskich sąsiadów, co zapobiega samotności – zwłaszcza wśród osób starszych.

Wiedząc, jak ważna jest edukacja, Kornelia Mulak zorganizowała pierwszą w Polsce Contrology Pilates Conference z udziałem instruktorów ze Stanów Zjednoczonych. Propaguje zdrowy tryb życia, odważnie pisze w mediach społecznościowych o kwestiach związanych ze zdrowiem psychicznym, uważając, że ważne tematy należy promować i o nich rozmawiać.

Przedsiębiorczyni wspiera też lokalne inicjatywy (kawiarnie, restauracje i inne firmy zlokalizowane na Kępie Mieszkańskiej), tworząc na ich temat informacje w mediach społecznościowych i polecając je swoim klientom. Wierzy w siłę społeczności, również tej biznesowej, a od rywalizacji zdecydowanie woli współdziałanie.

 

Wyróżniona tytułem Wrocławianka Roku 2023 za działalność artystyczną

Joanna Kuciel-Frydryszak

Joanna Kuciel-Frydryszak w swoich książkach – zwłaszcza w ostatnich publikacjach – bada herstorię życia codziennego pracujących kobiet. Pisze o grupach dotąd nie skupiających szczególnej uwagi historyków. Jej książki napisane są przystępnie i z empatią. Autorka przywraca młodym pokoleniom kobiet ich herstorię, wstydliwą nieraz i słabo udokumentowaną. Joanna Kuciel-Frydryszak zwraca uwagę na to, że w rodzinnych albumach i zapiskach znajdują się bogate źródła informacji. Jest to szczególnie ważne dla Wrocławia i jego mieszkańców – miasta, w którym po II wojnie światowej wymieniono ludność.

Joanna Kuciel-Frydryszak ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Wrocławskim. Jej pierwsza książka „Słonimski. Heretyk na ambonie” wydana w 2012 roku, uzyskała nominację w najważniejszych konkursach na Historyczną Książkę Roku; im. Kazimierza Moczarskiego i im. Oskara Haleckiego. Wydana w 2017 roku biografia Kazimiery Iłłakowiczówny „Iłła. Opowieść o Kazimierze” otrzymała z kolei nominację do Nagrody im. Józefa Łukaszewicza za najlepszą książkę o Poznaniu w roku 2018.

W roku 2018 ukazała się kolejna publikacja Joanny Kuciel-Frydryszak „Służące do

wszystkiego”. Książka znalazła się na liście 10 najważniejszych książek w konkursie Książka Roku 2018 w serwisie Granice.pl w kategorii „z historią w tle”.

Najnowsza książka Joanny Kuciel-Frydryszak „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” wydana w roku 2023 osiągnęła rekordowy nakład – 200 tysięcy egzemplarzy. Warto też dodać, że powstała dzięki wsparciu stypendialnemu Prezydenta Wrocławia Jacka Sutryka. Publikacja „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” ukazuje bez cenzury życie kobiet wiejskich w Polsce międzywojennej. Jak pisała Joanna Kos-Krauze „Ta książka powinna być lekturą obowiązkową. Nie zrozumie nikt współczesnej Polski, społecznych napięć i historii własnej rodziny bez zrozumienia tego, co Joanna Kuciel-Frydryszak opisała w Chłopkach. Tej mieszaniny krzywdy od kołyski i heroizmu aż po grób”.

 

Wyróżniona tytułem Wrocławianka Roku 2023 w kategorii specjalnej; teraz młodość – siła młodości

Katarzyna Chudziak

Katarzyna Chudziak ma 17 lat i jest wrocławską licealistką. Buduje – dzięki projektom, w które jest zaangażowana – przestrzeń, w której każdy z jej rówieśników może bezpiecznie odkrywać swoje zasoby i z nich korzystać. Jest rzeczniczką Polskiej Akademii Dzieci oraz współtwórczynią i organizatorką międzynarodowej konferencji SKY Conference. Ten projekt współtworzyła wraz z Julią Mią Smuczyńską i Aleksandrą Hofman w Europejskim Centrum Solidarności w 2022 roku. Udział w konferencji wzięły i wzięli m.in.: wybitny szkocki edukator; inżynier teleskopu Jamesa Webba; 16 i 17-latek, którzy założyli największą stronę na Facebooku w Polsce i honorowa pracowniczka NASA, wrocławianka Magdalena Filcek.

W marcu 2023 Katarzyna Chudziak wraz z Zuzanną Hofman zorganizowały we Wrocławiu kolejną edycję SKY Conference, pod tytułem „Wdzięczność”. W tej edycji udział udział wzięły i wzięli m.in.Tilda Swinton; Małgorzata Szumowska, profesor Philip Zimbardo; Maksymilian Paczyński – zwycięzca światowego konkursu Intel AI; Julian Wąsek – prezes i założyciel wrocławskiej fundacji Szkoła 2.0., laureat Forbes 25 Under 25. W wydarzeniu uczestniczyło ponad 300 młodych osób.

Katarzyna Chudziak próbowała także rzemiosła telewizyjnego, przeprowadzając wywiady m.in. z Leszkiem Możdżerem, Grzegorzem Kasdepke, Arturem Andrusem, Jackiem Cyganem i Lidią Geringer de Oedenberg. Mimo młodego wieku posiada już legitymację prasową.

Od 13 lat trenuje taniec klasyczny i współczesny oraz polskie tańce ludowe w Szkole Tańca Piruet. Reprezentuje Wrocław i Polskę na ogólnopolskich i międzynarodowych zawodach. Jest tegoroczną stypendystką Miasta Wrocławia za osiągnięcia artystyczne. Bierze udział w projektach Erasmus+, wygłaszała i współprowadziła wykłady m.in. na konferencji WUD Silesia i TEDx w Lipsku.

 

Wyróżnienie specjalne w ramach nagrody Wrocławianka Roku 2023

dla Biura Łącznikowego Wolnego Państwa Saksonia we Wrocławiu

Działalność Biura Saksonii we Wrocławiu rozpoczęła się 16 maja 2021 roku. Od jedenastu lat jest ono nie tylko wizytówką Saksonii w Polsce i prezentuje bogactwo tego regionu, ale również jest istotnym koordynatorem transgranicznych działań oraz projektów na Dolnym Śląsku. Wyróżnienie specjalne zostało przyznane za wieloletnie zaangażowanie w promocję zasad równouprawnienia i równego traktowania we Wrocławiu, a także na Dolnym Śląsku – poprzez organizację lub współorganizację licznych konferencji, spotkań, wydarzeń kulturalnych i debat. W szczególności warto wymienić:

• spotkania i debaty z udziałem Rady Kobiet Wolnego Państwa Saksonia,

Wrocławskiej Rady Kobiet oraz Rad Kobiet z województwa dolnośląskiego,

które umożliwiły wymianę doświadczeń zwłaszcza w zakresie wdrażania

Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn, którą Prezydent Wrocławia

Jacek Sutryk podpisał w marcu 2022 roku,

• wsparcie organizacji XIV Kongresu Kobiet we Wrocławiu: poprzez pozyskanie

prelegentek z Saksońskiej Rady Kobiet oraz młodych niemieckich polityczek,

uczestniczących w debatach. Dzięki temu wrocławski Kongres Kobiet zyskał

wymiar międzynarodowy. Ponadto Biuro sfinansowało tłumaczenia

symultaniczne podczas wydarzenia,

• pomoc w pozyskaniu środków finansowych na wsparcie jednostek samorządu

terytorialnego i organizacji pozarządowych, przeznaczonych na działania na

rzecz uchodźczyń z Ukrainy m.in. kobiet ciężarnych, matek dzieci do 1 roku

życia,

• wspieranie Festiwalu Góry Literatury, którego celami niezmiennie pozostają:

równość praw, tożsamości, wolność słowa, współpraca transgraniczna i

zrównoważony kulturalny rozwój regionu.

Fot. Sławek Przerwa